Operațiunea specială pentru menținerea puterii   

Lice predsjednika Aleksandra Lukašenka smiješilo se sa predizbornih plakata širom Belorusije u nedjelju, dok su se u zemlji održavali izbori koji su očigledno imali za cilj da 70-godišnjem autokrati obezbijede još jedan mandat nakon tri decenije na vlasti. “Potreban!” piše na plakatima ispod fotografije Lukašenka. To je fraza koju su grupe birača izgovarale u predizbornim video-snimcima odgovarajući na pitanje da li žele da on ponovo bude na čelu države.Prema zvaničnim rezultatima, objavljenim rano juče, Lukašenko je osvojio 86,82% glasova, u poređenju sa 3,21% koje je osvojio njegov najbliži rival. Prema podacima Centralne izborne komisije, 3,6% birača je poništilo svoje glasačke listiće.
foto: REUTERSNjegovi protivnici, od kojih su mnogi zatvoreni ili u egzilu u inostranstvu zbog njegove nemilosrdne represije nad neistomišljenicima i slobodom govora, izbore nazivaju farsom – poput prethodnih iz 2020. godine, koji su izazvali višemjesečne proteste bez presedana u istoriji ove zemlje sa 9 miliona stanovnika.
Režim represije doveo je do više od 65.000 hapšenja, uz hiljade pretučenih, što je izazvalo osudu i sankcije Zapada.
Dozvolio je Moskvi da koristi bjelorusku teritoriju za invaziju na Ukrajinu 2022, pa čak i da tamo rasporedi dio ruskog taktičkog nuklearnog oružja, ali je ipak vodio kampanju sa sloganom “Mir i sigurnost”, tvrdeći da je spasio Bjelorusiju od uvlačenja u rat.
“Bolje je imati diktaturu kao u Bjelorusiji nego demokratiju kao u Ukrajini”, rekao je Lukašenko u svom karakteristično direktnom maniru. Podrška ruskog predsjednika Vladimira Putina – koji je i sam na vlasti već četvrt vijeka – pomogla mu je da prebrodi proteste iz 2020. godine.
Posmatrači vjeruju da se Lukašenko plašio ponavljanja masovnih demonstracija iz 2020. godine, te je zato zakazao izbore u januaru, kada bi malo ko želio ponovo da izađe na ulice, umjesto u avgustu. Suočio se samo sa simboličnom opozicijom. Izborna komisija je 2020. tvrdila je da je Lukašenko osvojio 80,10% glasova.
“Trauma protesta iz 2020. bila je toliko duboka da je Lukašenko ovoga puta odlučio da ne rizikuje i izabrao najpouzdaniju opciju, gdje glasanje više liči na specijalnu operaciju za zadržavanje vlasti nego na izbore”, rekao je za agenciju Asošiejtid pres bjeloruski politički analitičar Valerij Karbalevič.
foto: REUTERSLukašenko je više puta izjavljivao da se ne drži vlasti i da će je “tiho i mirno predati novoj generaciji.”
Njegov 20-godišnji sin, Nikolaj, putovao je zemljom, davao intervjue, potpisivao autograme i svirao klavir na predizbornim skupovima. Lukašenko nije pominjao svoje zdravlje, mada je primjetno da ima poteškoća pri hodanju i povremeno je govorio promuklim glasom.
Vodeći opozicionari pobjegli su u inostranstvo ili su završili u zatvoru. U zemlji se nalazi skoro 1.300 političkih zatvorenika, uključujući dobitnika Nobelove nagrade za mir Alesa Beljackog, osnivača Centra za ljudska p