Javno preduzeće Morsko dobro bez dobijene saglasnosti Opštine Kotor i Uprave za zaštitu kulturnih dobara, iako je riječ o intervencijama u prostoru koji je pod posebnim režimom kao dio zaštićenog podrulja kulturne i prirodne baštine Kotorskog zaliva, krenulo je u radove na uređenju dijela obale na Peluzici, ispred Kliničko-bolničkog centra u Kotoru.Tom prilikom, građevinska operativa koja izvodi radove za Morsko dobro je u potpunosti devastirala stari kameni mandrać za barke.
Umjesto da ga očisti od dotadašnjih naslaga pijeska i zemlje i ponovno ga privede namjeni (vezivanja i smještaja malih barki), Morsko dobro je mandrać na Peluzici potpuno zatrpalo novim količinama zemlje izvađene iz obližnih bujičnih kanala koji su očišćeni, te onda sve to dodatno nasulo novim slojem šljunka.
Kamena ponta mandraća je dodatno devastrirana tako što je sa gornje strane nalivena i prekrivena betonom.
Način na koji je Morsko dobro postupilo prilikom “uređivanja obale” na Peluzici ogorčio je mještane tog dijala Kotora koji su se u više navrata obraćali nadležnima u Opštini kao i medijima.
Morsko dobro je početkom marta sklopilo ugovor sa građevinskom kompanijom “Incom” iz Podgorice za izvođenje radova vrijednih 247.188 eura sa PDV-om na uređenju obalnog platoa na Peluzii, sa rokom za završetak radova od četiri mjeseca od dana uvođenja izvođača u posao. Međutim, kao neposredni izvođač radova na terenu pojavila se firma “Monteskela” iz Podgorice, čija je pretežna registrovana djelatnost “nespecificirana trgovina na veliko”.
Iz Opštine Kotor “Vijestima” je potvrđeno da njihov Sekretarijat za urbanizam nije poznat sa projektom po kome Morsko dobro interveniše u prostoru te opštine, odnosno “uređuje” obalni plato na Peluzici.
Prema nezvaničnim informacijama, ni u Upravi za zaštitu kulturnih dobara nisu upoznati sa projektom, iako se on dešava na prostoru koje je pod režimom zaštite, odnosno obuhvata i stare objekte poput kamenog mandraća na Peluzici.
Kameni mandraći kao tradicionalni način uređivanja obale i njenog prilagođavanja za pomorski saobraćaj i ostale aktivosti na moru, su inače, specifično graditeljsko nasljeđe Boke Kotorske koje se smatra posebno vrijednim dijelom lokalnog etnografske i kulturne baštine. Zatrpani mandrać na Peluzici inače, imao je i tiradur (rampu za izvlačenje barki kiz mora) kao i baškarić (kamene stepenice za silazak sa obale do morske površine).
Morsko dobro nije odgovorilo na pitanja “Vijesti” ko je uradio projekat po kome se izvode radovi na investiciji zvanično nazvanoj “Parkovsko uređenje dijela platoa ispred Opšte bolnice Kotor”, čiji je investitor ta državna firma, ko je izdao urbanističko-tehničke uslove po kojima je taj projekat napravljen, kao i da li su za njega dobijene saglasnosti nadležnih organa opštine Kotor, odnosno Uprave za zaštitu kulturnih dobara.
Arhitektinja iz Kotora Ana Kadijević “Vijestima” je kazala da je riječ o potpuno netransparetnom poslu koji je nanio veliku štetu prepoznatljivim oblicima tog dijela kotorske obale jer je, kako je kazala, neshvatljivo da je nekome palo na pamet da potpuno zatrpa i stari mandrać, odnosno da betonom nalije njegovu kamenu pontu građenu tradicionalnim metodom u tzv. suvomeđi.
“Niko od ljudi u lokalu, uključujući i nadležne iz Sekretarijata za urbanizam nikada nisu vidjeli projekat po kojem se izvode radovi. Da li je realno da se interveniše u prostoru naše opštine, a da lokalno stanovništvo i nadležne službe ne znaju ništa o tome? Evo ja kao arhitekta bih baš voljela da vidim projekat, ali ne znam kako da dođem do njega. Zvala sam JPMD, niko se ne javlja na telefon, a na mejlove ne odgovaraju. Ja bih razumjela njihovo ponašanje da je to privatna firma. Pošto se radi o javnom preduzeću, valjda imaju neku odgovornost prema građanima”, kazala je Kadijević.
Ona je zapitala “da li je realno da se u produžetku postojećeg ivičnog kamenog obalnog zida radi jeftina kopija od betona”.
“Obični ljudi moraju da traže UT i konzervatorske uslove, bukvalno i za štale, a oni izvode radove a da se nikada nisu obratili ni Sekretarijatu za urbanizam ni Upravi za zaštitu kulturnih dobara”, navodi Kadijević.
Ona je optužila Morsko dobro da troše resurse lokalnih zajednica, intervenišu u prostoru, a da se menadžment opštine i lokalno stanovništvo ništa ne pitaju”.
Zbog načina na koji se izvode radovi veoma su nezadovoljni i u Mjesnoj zajednici Škaljari čija je predsjednica Daliborka Pavićević, u petak, 25. aprila uputila inicijativu za hitnu intervenciju Opštini Kotor, Glavnom gradskom arhitekti, JP Morsko dobro i Upravi za zaštitu kulturnih dobara. Saglasno toj iniciojativi ponedjeljak ujutro je održan je sastanak zatvorenog tipa u kome su učestvovali predstavnici Komunalne inspekcije Kotor, Mjesne zajednice Škaljari i izvođača “Incom” iz Podgorice. Tom prilikom povrđeno je da će se zatrpani mandrać vratiti u pređašnje stanje uklanjanjem nasutog šljunka i zemlje.
Međutim, ostala je nepoznanica ko je kriv zbog ove devastacije i dodatnog trošenja državnog novca koje će prouizrokovati “otokopavanje” devastiranog mandraća jer iz Morskog Dobra nisu reagovali ni na pitanja “Vijesti” ko je odgovoran za ovakvu devastaciju graditeljskog nasljeđa na ovom dijelu kotorske obale, te što će Morsko dobro čija je zvanično, osnovna misija da brine o obali Crne Gore i štiti vrijedno graditeljsko nasljeđe poput ovakvih mandrača, tim povodom preduzeti protiv izvođača radova, odnosno nadzora. Nije odgovoreno ni kada će se zatrpani mandrać vratiti u prvobitno stanje.
Bonus video:
Vijesti
